Jestem wielką fanką imprintingu - wczesnego bezstresowego szkolenia źrebiąt! Dlaczego?
Świadomie przeprowadzony imprinting daje duże korzyści dla nas, ludzi i dla młodego konia. Daje mu dobry start na przyszłość w świecie, w którym będzie żył wśród ludzi.
Jakie są korzyści przeprowadzenia świadomego imprintingu.
Wiele lat temu, kiedy zaczynałam robić procedurę imprintingu u koni, obserwowałam grupę źrebiąt, w tym moje 2 po imprintingu, a pozostałe nie i różnice były olbrzymie. Kilka przykładów:
🫵 mogłam bez problemu podejść do moich źrebaków
🫵 dawały się dotknąć i lubiły drapanko
🫵 mogłam dotykać głowy, uszu, nóg, itd
🫵 były ciekawe człowieka i szukały ze mną kontaktu, ale też z innymi ludźmi
🫵 inne źrebaki bez imprintingu uciekały przed człowiekiem, lub unikały chowając się za matki
🫵 kiedy w zasiÄ™gu byÅ‚ "straszny przedmiot" np fruwajÄ…ca torba foliowa, moje jÄ… Å›ledziÅ‚y wzrokiem, a jak upadÅ‚a to podeszÅ‚y zbadać co to Â
🫵 inne maluchy uciekały w panice
🫵 mogłam i mogę bez problemu i bez stresu dla konia wykonać zabiegi typu szczepienie, odrobaczanie, dezynfekcja rany itp
🫵 inne maluchy bez imprintingu były niestety w takich sytuacjach obsługiwane siłowo, czyli wykręcanie uszu, podnoszenie za ogon - czego absolutnie NIE zalecam i NIE LUBIĘ 😠 i ja nigdy nie robię tak
🫵 zaufanie do człowieka budowane od pierwszego dnia życia procentuje na całe życie konia
🫵 źrebak łatwo i ufnie wchodzi do przyczepki z mamą przy mojej asyście
🫵 podobnie na myjkę, ujeżdżalnię, kryty lonżownik, na plandekę itp.
🫵 przygotowanie do pracy pod siodłem jest też już łatwiejsze
🫵 i dużo dużo więcej dobrych korzyści
Imprinting (ang.) - czyli po polsku wdrukowanie jest to zjawisko występujące u wielu, a może nawet wszystkich młodych osobników. Nazywane jest również zjawiskiem piętna, czy naznaczenie lub wpojenie. Występuje w ściśle określonym momencie rozwoju osobniczego (tzw. okres krytyczny i ten okres występowania jest różny dla różnych gatunków, czasami trwa ledwie kilka godzina, a czasem kilka miesięcy.
Następuje wtedy utrwalenie się (praktycznie nie podlegające modyfikacji) wzorca swojego rodzica, rodzeństwa oraz typowych dla gatunku zachowań. Jest to szczególny przykład uczenia się (warunkowania). Wdrukowaniem jest również więź matka-dziecko oraz partner-partnerka. u wielu gatunków utrzymująca się przez całe życie
Imprinting to zachowanie pełniące funkcję pomagającą przystosować i nauczyć się małemu organizmowi tego, w jaki sposób powinien odnaleźć się w świecie. Jest to mechanizm automatyczny, ewolucyjny i instynktowny. Dzięki niemu zwiększamy szanse na podejmowanie właściwych decyzji, czyli szanse na przeżycie poprzez rozróżnienie rodzic-drapieżnik, bezpieczeństwo-niebezpieczeństwo oraz wartościowanie dobre - złe.
Imprinting u koni ma miejsce przez pierwsze 24 godziny życia. Wtedy mózg jest najbardziej otwarty na bezwarunkowe uczenie się - przyswajanie wiedzy o otaczającym świecie. To obejmuje wszystko co wkoło, również więź z matką i innymi członkami stada, zrozumienie pozytywnych rzeczy i zagrożeń - poznawanie totalnie wszystkiego, co napotka.
Konie rodzą się całkowicie ukształtowane i gotowe do podążania za stadem praktycznie od razu, w ciągu pierwszej godziny życia źrebak powinien być w stanie stać i poruszać się o własnych siłach. Tego wymaga naturalny instynkt przetrwania.
Kiedy przeprowadzamy imprinting u koni?
Najlepiej od razu, ale zawsze w ciągu pierwszych 24 godzin życia.
Naszym celem szkolenia jest, aby źrebak:
akceptował naszą obecność
akceptował dotyk wszędzie na swoim ciele
zaufał nam i pozwalał na wykonanie podstawowej obsługi, w tym np. szczepienie, odrobaczenie i inne zabiegi
nie panikował na pojawienie się ludzi i różnych przedmiotów
szanował nasze ciało i przestrzeń
Imprinting jest dość łatwą procedurą do wykonania, ale ważne jest przestrzeganie kilku zasad.
Przez pierwsze ok 25 min po porodzie źrebak nawiązuje więź z matką, ale też z innymi osobnikami w stadzie, również z nami, jeśli będziemy pozytywnie obecni. Ale nie przeszkadzamy w nawiązaniu więzi z matką!
Nigdy nie zakłócaj interakcji klaczy ze źrebakiem. Nie odciągaj klaczy, nie przytrzymuj, nie odsuwaj, nie wiąż, nie zabieraj do innego boksu, nie izoluj źrebaka!
Dlaczego? Bo matka jest dla nowo urodzonego malucha najważniejsza i jej brak spowoduje duży stresu u młodego i u matki.
Nasza obecność i praca ze źrebakiem nie powinna powodować stresu, ani poczucia zagrożenia!
Klacz instynktownie czuje potrzebę opieki nad źrebakiem i zapewnienia mu bezpieczeństwa. Nie wolno jej tego ograniczać, zabraniać, ani utrudniać!
Osoba wykonująca imprinting powinna być spokojna opanowana, ale konsekwentna i zdeterminowana. Nie ma podczas tego procesu miejsca na niepewność, wahanie, lęk i stres. Nie ma też miejsca na siłowe, przemocowe traktowanie źrebaka!
Procedura imprintingu obejmuje głównie dotykanie całego ciała źrebaka. Możemy też wprowadzić różne przedmioty, dźwięki i rzeczy które są różne w dotyku, np. kantar, folia, plastik, ręcznik, itp.
Jeśli chcesz zapoznać się z pełną procedurą - zapraszamy do wykupienia profesjonalnego kursu online na naszej stronie. LINK znajdziesz na końcu tego artykułu.
Pamietajmy, żeby pilnować, aby ciągu:
kilku minut po porodzie źrebak leżał na mostku, nie powinien być długo płasko na boku
odruch ssania powinien pojawić się do 20 min
pierwsze ssanie siary do 2h
wstaje zazwyczaj do 1h
wydalenie smółki - do 6h
Bezpieczeństwo jest najważniejsze!
Jeśli dzieje się coś niepokojącego ze źrebakiem - najpierw zajmujemy się jego zdrowiem, potem imprinting!
MITY I FAKTY
1.Czy klacz przez imprinting może odrzucić źrebię? Nie
2. Co jeśli klacz jest agresywna, nadopiekuńcza?
Jeśli klacz wykazuje agresję do ludzi, lub koni obok - przeprowadzenie imprintingu może być utrudnione lub niemożliwe.
Jeśli jest niespokojna w stosunku do innych koni obok - należy przestawić te konie, tak aby matka miała spokój i komfort.
3. Czy możemy źle wykonać imprinting i niechcący uzyskać odwrotny efekt?
Tak. Dlatego ważne jest, aby zapoznać się z procedurą i nie robić nic na wariata. Jeśli robicie to pierwszy raz, warto liczyć sobie ilośc wykonanych ćwiczeń, aby się nie pogubić i aby też tym siebie uspokoić.
4. Imprinting powoduje złe narowy konia
Nie. Ale ludzie niestety często sami potem niechcący uczą złych zachowań źrebaki, młode konie i dorosłe …
5. Imprinting jest niedobry i trzeba go się bać. Imprinting jest naukowo opisanym zjawiskiem, które ma miejsce w życiu większości, jeśli nie wszystkich zwierząt. Dzieje się, czy tego chcemy czy nie. Możemy świadomie wykorzystać ten moment w życiu konia - albo być nieświadomym i nie mieć wpływu na to, czego uczy się koń w tym krytycznym okresie
Na stronie Akademii Konia znajdziesz profesjonalny kurs online "Imprinting i szkolenie źrebiąt" dostępny od ręki. Otrzymasz 3 h kursu z licznymi video i materiały pdf.